درباره ي قانون

 ساز قانون كه از لحاظ ظاهري شباهت بسيار زيادي به ساز سنتور دارد جزء قديمي ترين ساز هاي ايران است، و در دسته ي سازهاي زهي-زخمه‌اي قرار دارد

اين ساز همچنين تاريخچه ي جالبي دارد كه در اين مقاله به آن مي پردازيم

.  

.

ساختمان ساز

تعداد سيم هاي ساز قانون از 68 تا 84 متغير است كه از روده ي  گوسفند يا نوعي نايلون درست شده،جالب است بدانيد كه هر سه سيم قانون هم صدا كوك ميشوند و يك  صوت توليد ميكنند. به همين جهت داريم:

تعداد وسعت=تعداد سيم/3

سمت راست ساز كه اندازه  تقريبي اش 40 سانتي متر است به طور قائم قرار دارد به 5 خانه ي هم اندازه تقسيم شده است كه روي آن ها را با پوست مي پوشانند.

و اما سمت چپ نوازنده كه اهميت زيادي در صداي توليدي دارد، زيرا در محلي كه سيم ها به گوشي وصل ميشوند، به ازاي هر سه سيم 16 كليد وجود دارد كه نوازنده با استفاده از اين كليدها ميتواند صداي ساز را به دلخواه زير و بم كند.

لازم است در اين قسمت بگوييم كه سازندگان مصري از بهترين سازندگان اين ساز در  جهان هستند

 تاريخچه ي ساز

ساز قانون اصالتي ايراني داشته دارد، اما پس از اسلام اين ساز وارد موسيقي عرب نيز شد. اين ساز تا دوران صفويه در ايران بسيار رايج بود اما پس از حمله‌ي افغان ها به ايران و سقوط امپراطوري صفوي، مانند بسياري از ديگر سازها و جلوه‌هاي هنري، اين ساز نيز به فراموشي سپرد شد. 

قديمي ترين سندي را كه مي‌توان به اين ساز نسبت داد، كتاب موسيقي الكبير فارابي است. فارابي در اين كتاب با بررسي دقيق سازهاي رايج زمان خود، اسناد ارزشمندي را درباره‌ي سازهاي مختلف به يادگار گذاشته است

.

اجزاي ساز قانون

جعبهٔ ذوزنقه شكل ساخته شده از چوب

پرده گردان: كليدهاي كوچك و متحرك كه در سمت چپ ساز بعد از شيطانك نصب شده و باعث تغيير صدا مي‌شود.

شيطانك

محل گرهِ سيمها

سيم‌ها

گوشي

خرك

پايهٔ خرك

شبكه‌هاي صوتي

صفحهٔ رو

صفحهٔ زير

ضلع كوچك

ضلع بزرگ

پوست

حلقه‌هاي مضراب

مضراب

كليد كوك

انواع 

به طور كلي يك ما يك نوع ساز قانون داريم كه در كشورهاي مختلف با وسعت هاي مختلف  شناخته و نواخته ميشود.براي مثال:

قانون هاي مصري:26 صدايي

قانون هاي تركيه:24و25 صدايي

قانون هاي ارمني:22 صدايي

قانون هاي ايراني:27 صدايي

كوك

كوك اين ساز از طريق 26 گوشه ي سمت چپ امكان پذير است.

زخمه يا مضراب

مضراب كه ضروري ترين ابزار براي نواختن قانون هست ، از دو حلقهٔ فلزي از جنس نقره، ورشو، برنج و… كه پهن و مدور مي باشد ،تشكيل شده، مضراب هايي كه داخل حلقه قرار مي‌گيرد از شاخ گاو، گوزن، بز كوهي و…درست شده اند.

طريقه نواختن

جالب است كه بدانيد در نواختن قانون علاوه بر طريقه ي نواختن ، طريقه ي نشستن نيز حائز اهميت است، يعني در حالت نوازندگي اعضاء بدن بايد  به شكل خاصي قرار گيرند كه در اينجا ما چند مورد را ذكر ميكنيم:

كمر كاملا صاف باشد.

زاويه بين ساعد و بازو قائم باشد.

دست‌ها روي سيم‌ها تكيه نكند.

آرنج‌ها درون بدن قرار گيرند.